Paragraf Sorularını Nasıl Çözmeliyiz?

Paragraf soruları anlama dayalı sorulardır. Her ne kadar paragrafın yapısıyla alakalı sorular da karşımıza çıksa işin temelinde bize paragraf şeklinde verilmiş soruyu anlayıp çözmek vardır. “Peki hocam, ben bu paragraf işini bir ayda nasıl hallederim, sen ondan haber ver.” diyen öğrenci milleti, Harry Potter, Dumbledore’dan  mürver asayı yürütse ve kafanıza tıklatsa da bu mesele anlık bir çözüme maalesef ki sahip değil. Bir metni anlama ve yorumlama kabiliyeti kitap okuma alışkanlığınızla doğru orantılı. Hani öğretmenlerinizin dilinde tüy bitmesine sebep olan “Yavrum oku, oğlum oku, kızım oku, Ali ip atlama, al eline iki sayfa kitap oku!” nasihatleri demek ki boşuna değilmiş.

“Hocam ben çok okuyorum ama yine de paragraf sorularını yapamıyorum!” diyen azımsanamayacak bir çoğunluk da yok değil. Biz okumak kavramını sayfalarla ölçmeye devam ettikçe, çok okumayı nitelikli okumanın önüne koydukça bu sorun da devam edecek bence. Bir kere okuduğumuz kitapları sorgulayarak okumalıyız. “Ben olsaydım ne yapardım, acaba bundan sonra ne olabilir, böyle düşünmek yerine şu şekilde de düşünülebilir mi, diğer seçenek daha mantıklı değil mi, bu olanaklara sahip olsaydım böyle karar verir miydim?” vb. sorular bizi okuduğumuz metinle harmanlar. Bu da anlama kapasitemizi, muhakeme gücümüzü ciddi oranda arttıracaktır.

Bir ekmek fırını düşünün. Hamur top halinde, fırıncı karşısında “Hadi, ekmek ol!” deyip duruyor.
Var mı bir netice? Olsa olsa garip bakışlı müşteriler kazanır böyle bir fırıncı. Ne yapması lazım? Hamuru şöyle bir yoğuracak, kıvamını ayarlayacak, su eksikse su, tuz eksikse tuz, un eksiksek un katacak. Sonuç itibariyle fırıncı hamurla birlikte kendi de yoğrulacak. Siz de soruyla yoğrulun. Sonuçta karşınızdaki metinler, deneme, öykü, roman, gezi yazısı vb. türlerden alınmış çoğu zaman okuduğunuzda keyif alabileceğiniz metinler. Hatta bazı iyi yazarları paragraf sorularında keşfettim desem yalan olmaz. Madem öyle karşınızdaki paragraf sorusuna “öcü” gibi bakmak yerine hayata açılan yeni bir pencere gözüyle bakarsanız problem ortadan kalkacaktır. Işığı açtığınızda dolabınız ya da yatağınızın altında zannettiğiniz bütün hortlaklar nasıl kayboluyorsa siz de bu tip sorulara karşı korkunuzu yukarıda anlattığım şekilde yenebilirsiniz. Unutmayın, her bir soru sizin için odanızdan dışarıyı seyrettiğiniz güzel bir pencere gibi. Bu manzaranın tadını çıkarmaya bakın yeter.

Bu tür sorularla mücadele etmeyi bırakıp onlarla işbirliği yapmayı başardığınızda yolun çoğunu aşmışsınız demektir. Biraz “kestirmeler”den bahsedelim o zaman. Her soruda olduğu gibi paragraf sorularında da belli teknikler anlama işinizi kolaylaştıracaktır.

Bu tarz yardımcı düşünce paragraflarında ise

Cümleleri sıraya koyduğumuz paragraflarda ise bu yöntem uygulanabilir. Yalnız tekrar etmekte
fayda gördüğüm üzere okuduğunuz metnin içine ne kadar çok girebiliyorsanız paragraf sorularını o kadar iyi çözersiniz. Paragraf sorularının içine girmek derken bazı öğrenciler paragraftaki ifadeleri kendilerine göre değiştirip yorumlayabiliyorlar, bunu yapmayın lütfen. Paragraf soruları “paragraftan çıkarılacak yargılar”ı içerir. Eğer paragrafta beyaza siyah diyorsa sizin için artık beyaz siyahtır. Paragraf sorusuna artistlik yapmayın.

Yukarıda saydıklarım genel olarak aklıma gelenler. Sorularınız varsa yorum bölümünden iletebilirsiniz. Herkese başarılar.